Κύστεις ωοθηκών

Οι κύστεις των ωοθηκών είναι ένα συχνό εύρημα, ειδικά στις νέες γυναίκες. Προκύπτουν τις περισσότερες φορές λόγω της έντονης δραστηριότητας των ωοθηκών, οι οποίες καλούνται κάθε μήνα να επιστρατεύσουν έναν αριθμό ωοθυλακίων με στόχο την ωορρηξία. Για το λόγο αυτό, τις περισσότερες φορές οι κύστεις που αναπτύσσονται είναι αποτέλεσμα αυτής της κυκλικής μηνιαίας λειτουργίας των ωοθηκών όπως πχ. η κύστη ωχρού σωματίου, που συνήθως χωρίς ιδιαίτερη φαρμακευτική αγωγή υποχωρούν μετά από 1-2 κύκλους.

Τα αντισυλληπτικά βοηθούν για την εξαφάνιση των κύστεων;

Ειδικά παλαιότερα επικρατούσε η άποψη ότι δίνοντας για 1-2 μήνες αντισυλληπτικά σε μια γυναίκα που εμφανίζει μια τυπική, λειτουργική όπως λέμε κύστη, αυτή εξαφανίζεται πιο εύκολα. Η αλήθεια, ωστόσο είναι ότι τις περισσότερες φορές η κύστη θα υποχωρήσει είτε δώσουμε αντισυλληπτικό είτε όχι. Συνεπώς αυτή η πρακτική δεν έχει ιδιαίτερο νόημα. Ωστόσο, σε περιπτώσεις γυναικών που κάνουν συχνά κύστεις, και εφόσον δεν επιθυμούν τη δεδομένη στιγμή εγκυμοσύνη, η χρήση αντισυλληπτικών μπορεί να βοηθήσει προκειμένου να περιοριστεί η έντονη ορμονική λειτουργία των ωοθηκών.

Πότε χρειάζεται χειρουργική επέμβαση για μια κύστη;

Σε περιπτώσεις που η κύστη έχει ύποπτα υπερηχογραφικά στοιχεία και πιθανώς ανεβασμένους κάποιους καρκινικούς δείκτες που ανιχνεύουμε στο αίμα, οι οποίοι ωστόσο τις περισσότερες φορές είναι μη ειδικοί. Στον υπέρηχο μια ύποπτη κύστη συνήθως έχει ανώμαλα όρια, μεγάλες διαστάσεις, μικτά στοιχεία στην υφή της και διαταραγμένη αιμάτωση.
Σε περιπτώσεις που, αν και η υποψία κακοήθειας είναι πολύ μικρή ή και μηδαμινή, η κύστη επιμένει και μεγαλώνει δημιουργώντας συμπτώματα όπως κοιλιακό άλγος, πόνους στη σεξουαλική επαφή ή στην περίοδο.
Σε περιπτώσεις όπου υπάρχει υποψία συστροφής της κύστης ή/και της ωοθήκης στην οποία βρίσκεται. Συνήθως σε αυτές τις οξείες καταστάσεις η γυναίκα εμφανίζει πολύ έντονο, αιφνίδιο πόνο που σε κάποιες περιπτώσεις συνοδεύεται και από εμετό, οπότε η χειρουργική επέμβαση είναι επείγουσα για να διασωθεί η ωοθήκη από πιθανή νέκρωση λόγω αδυναμίας αιμάτωσης κατά τη συστροφή.
Σε περιπτώσεις ρήξης της κύστης, ειδικά όταν πρόκειται για αιμορραγική και μεγάλη κύστη η οποία καθώς ρήγνυται μέσα στην κοιλιά απελευθερώνει μεγάλη ποσότητα αιματηρού υγρού προκαλώντας οξύ κοιλιακό πόνο. Και εδώ όπως και στη συστροφή η επέμβαση είναι άμεση.

Πώς χειρουργείται μια κύστη;

Σε όλες σχεδόν τις περιπτώσεις, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων οι κύστεις των ωοθηκών αφαιρούνται λαπαροσκοπικά. Η επέμβαση αυτή γίνεται με πολύ μικρές τομές λίγων χιλιοστών στον ομφαλό και σε άλλα 2-3 σημεία στο κάτω μέρος της κοιλιάς, χωρίς να χρειαστεί ανοιχτό χειρουργείο. Το πιο σημαντικό, ειδικά όταν πρόκειται για νέα γυναίκα σε αναπαραγωγική ηλικία είναι να προστατευθεί η ωοθήκη και να μην αφαιρεθεί υγιής ωοθηκικός ιστός, όσο είναι δυνατόν. Κάτι τέτοιο εξαρτάται από το μέγεθος της κύστης και τη θέση που έχει μέσα στην ωοθήκη, αλλά και από την εμπειρία του χειρουργού.

Μπορεί να ξαναεμφανιστεί μια κύστη που εξαφανίζεται;

Υπάρχουν κύστεις που επιμένουν, όπως πχ. τα ενδομητριώματα και δεν υποχωρούν, ενώ υπάρχουν και κύστεις που όπως αναφέραμε εξαφανίζονται μόνες τους. Η επανεμφάνιση μιας κύστης αφορά ουσιαστικά σε καινούργια κύστη και φυσικά, ακόμα κι αν γίνει χειρουργείο για την αφαίρεση μιας κύστης, μπορεί αργότερα στην ίδια ή στην άλλη ωοθήκη να εμφανιστεί κάποια νέα κύστη.

Μπορεί το στρες να αποτελεί παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση μιας κύστης;

Γνωρίζουμε ότι το στρες απορρυθμίζει τον φυσιολογικό άξονα που εμπλέκεται στην παραγωγή των ορμονών από τις ωοθήκες, συνεπώς αποτελεί συχνό παράγοντα ο οποίος ευθύνεται για την εμφάνιση λειτουργικών και συχνά μεγάλων κύστεων 5-6 εκατοστών, που τις περισσότερες φορές υποχωρούν αυτόματα.